Een gevelsteen met een staande man in exotische kledij die met zijn rechterhand op een grote bijl steunt. De man is gekleed in traditionele oud-Poolse dracht. De bijl is een zogenaamde buzdygan, een strijdbijl. Er is ook een gevelsteen met een Pool in de Kerkstraat no. 322.

De gevelsteen (formaat: 100x 65cm) is uit de tweede helft van de 17de eeuw en zat tot 1805 in de gevel van het wijnpakhuis ‘De Pool’ aan de Buitenkant, huidige Prins Hendrikkade no.188. Het pakhuis was gebouwd in opdracht van koopman Ambrozius de Pool.

De IJgracht (Buitenkant) 30-35, met rechts gebouw De Pool. Tekening uit 1757 van Jan de Beijer (1703-1780). © Stadsarchief Amsterdam

In 1884 werd de steen aangetroffen in de tuin van de gelijknamige schuilkerk die op de plek van het pakhuis gekomen was. Toen de kerk werd afgebroken, werd de steen opgeslagen in Museum Amstelkring, nu: Onze lieve Heer op Solder.

In1949 kreeg de gevelsteen een plek in het portaal van de neo-gotische Sint Annakerk aan de Wittenburgergracht. Deze kerk, bijgenaamd ‘de Pool’, werd in 1978 afgebroken. In 1986 werd de steen, niet ver van de vroegere kerk vandaan, ingemetseld in de gevel van de R.K. Basisschool ‘De Pool’, die toen net gebouwd was.

In 2020 heeft Wil Abels, in opdracht van de VVAG, de steen gerestaureerd en ‘in kleur gezet’. Het resultaat mag er zijn!

Tekst: Onno Boers