Een gevelsteen met het interieur van een 17de- eeuwse kousenwinkel. Twee verkopers achter de toonbank helpen de klanten die in de winkel zijn. In geen van de bewaard gebleven koop/ verkoopaktes betreffende het pand wordt de gevelsteen c.q. een huisnaam genoemd. Wel komen we wel een paar keer de vermelding tegen van een, in dit pand gevestigde kousenwinkel. In de boedelscheiding van Jacobus van Loon (1722), hij was in 1682 eigenaar van het pand geworden, wordt niet de gevelsteen maar wel de kousenwinkel genoemd en getaxeerd met alle goederen, op fl. 1842,-.

Uit de boedelscheiding blijkt ook dat de overledene in het pand in de wijde Heisteeg woonde. Echter nergens wordt hij genoemd als uitbater van de kousenwinkel. In het Precario-register van 1733 wordt Eleazer Cohen, hij was in 1733 eigenaar van het pand geworden, aangeslagen voor een bedrag van fl.1,- voor een regenbak voor het huis in de Wijde Heisteeg, waar ‘de Groninger Kousenwinkel’ in de gevel staat.

In 1742, zo blijkt uit het Register van de Personele Quotisatie, huurde de weduwe Lever de kousenwinkel voor fl. 300,- Zij had geen dienstbode en betaalde 600 guldens aan huur.

De, in oktober 2008 bij een renovatie van de panden 3 en 5, door Wil Abels gerestaureerde gevelsteen zit boven de hoge houten onderpui, onder het middenvenster van de eerste verdieping van de hoge, smalle, met een fraaie top versierde halsgevel uit het eerste kwart van de 18de eeuw.

Door de brede bovenrand van de pui was de tekst op de onderrand moeilijk te zien, ook omdat de gehele steen inclusief de tekst op de onderrand met een dikke laag witte verf overschilderd was. Van Lennep en Ter Gouw (De Uithangteekens. 1868 deel 2, pag. 181) beschrijven de steen als het fraaiste winkelinterieur en geven een afbeelding met de tekst op de onderrand.

Ook Van Arkel en Weissman (Noord-Hollandsche Oudheden, 6de stuk, pag 38) noemen het een zeer fraaie gevelsteen en beelden ‘m ook af met tekst. H.W. Alings noemt de steen in 1949 (Amsterdamsche gevelsteenen, pag.94) een fraai specimen van sculpturale kunst uit het verleden. Kennelijk was de laag verf toen nog niet zo dik.

Bij bovengenoemde renovatie in 2008 kwamen onder de witte verflaag duidelijke kleursporen tevoorschijn, aan de hand waarvan Wil Abels het uiterst gedetailleerde reliëf in kleur kon zetten en de tekst op de onderrand weer leesbaar maakte.

Bijzonder is, dat bij het maken van deze steen aanvankelijk een vergissing door de beeldhouwer werd gemaakt. De tweede R van Groninger was eerst een N. Deze N is nog steeds enigzins te zien op het tekstgedeelte van de steen. Taalkundig waren de meeste makers niet sterk….

___________________________

Tekst: Onno Boers
Huisonderzoek: Hans Brandenburg
Foto gevelsteen: Wil Abels