Gevelsteen SCHINKELHAVEN

Sloterkade 61, Amsterdam

Een gevelsteen met op de achtergrond een gezicht op de voormalige uitspanning Schinkelhaven. Deze bevond zich ongeveer tegenover de uitgang van het Vondelpark. De kinderen op de wip zijn Skip en Kiki, zoon en dochter van de heer en mevrouw Slingerland, eigenaar en bewoners van het hoekhuis aan de Sloterkade , waar deze gevelsteen in de muur is ingemetseld.

De originele beschildering door Tobias Snoep.

Amstelveenseweg 124, Café Schinkelhaven gezien vanaf de Oranje Nassaulaan in noordwestelijke richting. © Stadsarchief Amsterdam

Schinkelhaven was een uitspanning aan de Amstelveenseweg in Amsterdam, ter hoogte van de westuitgang van het Vondelpark. Al langere tijd stond op deze landelijke plek een uitspanning toen uitbater H. Eijspaart het in 1888 liet verbouwen tot een bijzonder pand in chaletstijl. Er was een speeltuin die erg populair was onder kinderen met schommels, een draaimolen en een doolhof. Er werden concerten in de open lucht gegeven, men kon er zalen huren voor bruiloften en boogschuttersverenigingen hielden wedstrijden in de tuin. Het was in die tijd gewoonte van veel gezinnen om op zon- en feestdagen een wandeling te maken door het Vondelpark of een ritje te maken met de paardentram over de (nog ongedempte) Overtoom, om uiteindelijk bij theetuin Schinkelhaven wat te nuttigen.

Met het oprukken van de stad verloor Schinkelhaven langzamerhand het landelijk karakter en daarmee ook een belangrijk deel van zijn charme. Het aantal tuinconcerten nam af en de tuin werd verwaarloosd. In 1939 vatte de gemeente het plan op om Schinkelhaven te slopen en te vervangen door 36 nieuw te bouwen woningen. Grond en gebouw waren toen eigendom van de gemeente. Door de oorlog werd uitvoering van de plannen uitgesteld. Na de oorlog maakte Schinkelhaven een sterk vervallen indruk  en begin jaren vijftig werden de sloopplannen opnieuw concreet. Vanuit de buurt werd geprotesteerd en aangedrongen op renovatie van het pand. Omdat Schinkelhaven handig was gelegen op de grens tussen Amsterdam- West en Amsterdam- Zuid en beschikte over een zaal voor 300 personen, werd het veel gebruikt door buurtverenigingen, voetbalclubs, zangkoren en toneelclubs. Het protest mocht echter niet baten en in 1954 werd het pand uiteindelijk onder protest van buurtbewoners gesloopt.

De steen, die een permanente herinnering aan het protest tegen de sloop van Schinkelhaven moet zijn, is ontworpen en gemaakt door Tobias Snoep en werd op 28 juni 2003 onthuld. In 2023 is hij door Wil Abels opnieuw ‘in kleur gezet’.

Tekst: Onno Boers en Pancras van der Vlist