Gevelsteen INDE BARCK

Sint Nicolaasstraat 51- 59, Amsterdam

In het midden van het fries een gevelsteen met een naar rechts zeilend viermastschip. In de 17de eeuw werd met een bark meestal een kleine tweemaster voor de koopvaardij en visserij aangeduid. Deze barkjes hadden één dek zonder opbouw. Toch werd ook toen al, zoals de steen laat zien, de naam gebruikt voor grotere schepen met meerdere masten, maar de benaming werd vanaf de 18de eeuw pas algemeen toegepast voor de grote koopvaardijschepen.

Tekening van de gevelsteen ‘De Barck’, St. Nicolaasstraat 51, door Jan Pieterse (1900- 1958).
© Stadsarchief Amsterdam

Het in oude literatuur genoemde onderschrift INDE BARCKMAN is verklaarbaar door de naam van de bewoner in 1601, dat was Jan Janz. Barckman.

De eigenaar van het pand, Jan Janz. Barckman, was korenmeter. Dat is iemand die door het stadsbestuur aangesteld is als ambtenaar om erop toe te zien dat de handel in graan eerlijk verloopt. Ze controleren of de maat juist is en het nettogewicht per hectoliter. Ze houden ook toezicht op de graanlevering. Zo bepalen en noteren ze de aangevoerde hoeveelheden en de te betalen accijns (belastingen).

Tot voor de schoonmaak van de steen was alleen INDE BARCK te lezen. Na het verwijderen van de oude verflagen kwam het jaartal 1626 tevoorschijn. Omdat de andere tekst verhoogd ligt, lijkt het er dus op dat de laatste drie letters van BARCKMAN door het jaartal zijn vervangen.

Tekst: Onno Boers