In de oudste bewaard gebleven koop/ verkoopakte (1695) van dit pand, wordt Hendrick van Haak, beroep wijnkoper, eigenaar het pand in de Sint Nicolaasstraat. De omschrijving luidt: ‘een huis en erf, zijnde een perserij en lakenbereiderij, en woonhuis tezamen, gelegen in de Sint Nicolaasstraat waar ‘de Ojevaar’ in de gevel staat’.

Verkopers waren de erven Gerrit Swart, in leven lakenbereider en -perser. We kunnen dus concluderen dat het aanvankelijk een ‘industriepand’was en dat wijnkoper Hendrick van Heek het pand als belegging kocht.

In 1735 verkopen de erven van Van Heek het pand. In de koop/ verkoopakte luidt de omschrijving: ‘een huis met twee achterhuizen en erven, waar ‘de Ojevaar’ in de gevel staat en kalanderij gedaan werd’. Kennelijk was de lakenbereiderij al uit het pand vertrokken.

Nieuwe eigenaar van het pand en de andere opstallen wordt Christoffel Lotman, van beroep spekkoper. We kunnen wel met zekerheid aannemen dat Christoffel Lotman kort na aankoop de oude bebouwing vervangen heeft en het huidige pand Sint Nicolaasstraat 21 heeft laten bouwen en de gevelsteen met het pronte varken met z’n krulstaartje en de tekst T BEEMSTER VARKEN als reclame voor zijn bedrijf liet aanbrengen.

Het nieuwe, drie vensters brede pand had boven de hoge houten pui nog twee verdiepingen+ zolderetage en een vliering en was bekroond door een fraaie, met beeldhouwwerk gedecoreerde halsgevel.

De gevelsteen(formaat: 50x 120cm) met het Beemster varken, een prima reclame voor het bedrijf van de spekslager, zit in het fries boven de pui, onder het middenvenster van de eerste verdieping. De stenen onderdorpel van dit venster vormt a.h.w. een extra bovenrand van de steen, welke met de forse s-vormige krullen aan de zijkanten, de hand van een vaardige steenhouwer verraadt.

Tekst: Onno Boers