Gevelsteen POOLSE CAVELYIR
EX Schapensteeg 12, Amsterdam
De gevelsteen getekend door H.M.J. Misset (1875-1958).
© Koninklijk Oudheidkundig Genootschap
De gevelsteen DE POOLSE CAVELYIR, met daarop afgebeeld een Poolse kozak, is afkomstig van Schapensteeg 12. Dit weten we omdat hij rond 1900 nog opgemerkt werd door de tekenaar Herman Misset. Het rijtje panden aan deze zijde van de steeg werd rond 1905 afgebroken om plaats te maken voor de bouw van het Nöggerath Theater dat later werd samengevoegd met het Tuschinski Theater.
De Schapensteeg maakte ooit deel uit van de stegen van de zognaamde ‘Duvelshoek’, een gedeelte van de stad waar vooral handelaren in duiven en pluimvee woonden. De eerste houten huisjes van de Duvelshoek stonden buiten de stadsmuren. Na de stadsuitbreiding van 1585 kwamen deze bouwsels binnen de stadsmuren te liggen. Het stadsbestuur deed niets aan het buurtje.
Volgens sommige historici is de naam ‘Duvelshoek’ een verbastering van Duivenhoek, vanwege de vele pluimveehouders in de buurt. De naam van de steeg onstond waarschijnlijk rond 1600 naar de naam van grondeigenaar Jacob Schaep.
De steen is nu eigendom van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap. Van 1985 – 2007 was hij in bruikleen gegeven aan het Gemeentearchief Amsterdam, Amsteldijk 67, en nu bevindt zich in het CollectieCentrum Nederland (CC NL) in Amersfoort. Helaas is er verder niets bekend over de achtergronden van deze steen.
Tekst: Pancras van der Vlist