Hoog in een vernieuwde gevel zit deze steen met een door fors lofwerk omgeven wapenschild. Op het wapenschild is een staande ‘Atlasfiguur’ die een gekroonde wereldbol torst. De voorgestelde figuur is sterk verwant aan de Atlasfiguur boven op het timpaan aan de achterzijde van het Paleis op de Dam.

Het reliëf is als midden achttiende- eeuws te dateren. Links en rechts van Atlas zijn eenvoudige voluten. Voluten zijn versieringen in de vorm van een krul of spiraal. (Van het Latijnse ’volvere’, dat ‘wentelen’ betekent).

In de Griekse mythologie is Atlas vooral bekend als de Titaan die volgens de legende het hemelgewelf op zijn schouders moest dragen. Atlas was een zoon van de Titaan Iapetus. In de grote godenstrijd om de heerschappij tussen Cronus en Zeus, vocht Atlas, anders dan zijn broers Prometheus en Epimetheus, aan de zijde van de Titanen tegen Zeus en de Cyclopen. Vanwege de hoge leeftijd van zijn vader werd Atlas zelfs aangesteld als opperbevelhebber van de Titanen.

Onder leiding van Atlas wisten de Titanen de aanvallen van Zeus en de zijnen lange tijd te doorstaan. Uiteindelijk kreeg Zeus echter de overhand en werd de Titanenstrijd in diens voordeel beslist. Zeus was niet mild voor de Titanen die het tegen hem hadden opgenomen. De meeste van hen werden in de Tartaros (een deel van de onderwereld) gegooid. Atlas werd nog zwaarder gestraft. Zeus bepaalde dat hij, tot het eind der tijden, het hemelgewelf op zijn schouders moest dragen.

Het woord voor een kaartenboek, een ‘atlas’, is overigens niet afgeleid van de mythologische Atlas. In 1595 werd een verzameling kaarten (de ‘Atlas sive Cosmographicae Meditationes de Fabrica Mundi et Fabrica Figura’, in het Nederlands ‘Atlas oftewel kosmografische overwegingen over de schepping van de wereld en de vorm van het geschapene’) gepubliceerd  door de Vlaamse kaartenmaker Gerardus Mercator met dus het woord “atlas” in de titel. Atlas verwees naar een portret van koning Atlas , een mythische Afrikaanse monarch. Koning Atlas vond de eerste hemelglobe uit. Een hemelglobe is een bolvormige kaart van de sterren en sterrenbeelden. Hemelglobes waren erg belangrijk voor de navigatie, toen zeelieden sterren gebruikten om hun positie op zee te bepalen. Mercator liet koning Atlas zien hoe belangrijk hij was voor de navigatie . Dit was de eerste keer dat de term werd toegepast op een verzameling kaarten. Uiteindelijk werd ‘atlas’ gebruikt voor elk boek met kaarten.

De Oudekennissteeg is overigens genoemd naar de nabijgelegen Oude Kerk. Een oudere schrijfwijze van de naam van de steeg is de Oudekerksteeg. De ‘Oudekennissteeg’ is dus duidelijk een naamverbastering. De naamswijziging dateert uit de achttiende eeuw.

___________________________

Tekst: Onno Boers 
Omgevingsfoto: Frank Lucas