Gevelsteen IN DEN WILDEMAN
Nieuwezijds Voorburgwal 45- 47, Amsterdam
Deze gevelsteen is uit de eerste helft van de zeventiende eeuw en toont een staande ‘wildeman’. Hij heeft een houten knots over de schouder en om zijn middel en zijn hoofd draagt hij kransen van ‘eikenbladeren’. Dit is overigens één van de verklaringen voor het fenomeen ‘wildeman’. Er zijn vele andere uitleggen over waar de wildeman vandaan komt. Welke de juiste daarvan is, blijft ongewis.
De ‘wildeman’ kwam vaak voor als uithangteken van kroegen en herbergen. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de Scandinavische ‘berserkers’; mannen in de Middeleeuwen, in beren- en wolvenhuid verkleed, die zich tijdens bepaalde rituelen in extase brachten en, naar men vermoedt, daarna flink aan de drank gingen.
Het is opvallend dat deze gevelsteen (formaat: 75x 35cm) nergens in oude gevelsteenliteratuur vermeld wordt. Waarschijnlijk zat er al heel lang een reclamebord voor.
De firma Levert & Co. (anno 1890), met beeltenis van De Wildeman, Nieuwezijds Kolk 3- 9. Tekening uit ca. 1900van H.M.J Misset (1875- 1958). © Stadsarchief Amsterdam
Om de hoek, op de Nieuwezijds Kolk no. 1, is nu nog steeds, sinds 1986, het biercafé met de naam ‘In de Wildeman’ te vinden. Vanaf 1896 tot in de jaren ’60 van de twintigste eeuw zat in dit pand de “Likeurstokerij en wijnkooperij De Wildeman, voorheen Levert& Co.”.
Levert& Co. en voorgangers waren sinds 1690 actief in de markt van sterke drank, aanvankelijk met name jenever. Ze begonnen op Nieuwezijds Voorburgwal 45-47, waar de gevelsteen met een man met een knots de gevel sierde; vandaar de bedrijfsnaam “In den Wildeman”.
___________________________
Tekst: Onno Boers