Rechts naast de ingang van het Inntel-Hotel aan de Nieuwezijds Kolk zit sinds juli 1996 deze vroeg 17de- eeuwse gevelsteen ingemetseld. Tot 1928 sierde deze steen, een directe verwijzing naar een Weesper brouwerij van die naam, de trapgevel op de tegenoverliggende hoek van de Kolk en de Voorburgwal. Hier aan de kade van de Nieuwezijds Voorburgwal bij de Nieuwezijds Kolk was de markt voor het Weesper bier.
De gevelsteen (formaat: 50x 85cm) toont een liggende maansikkel en drie sterren. In de linker en rechter onderhoek liggen telkens twee biervaten. In de linkerbovenhoek staat het Amsterdamse wapen, in de andere hoek het wapen van Weesp. Op de onderrand staat DE VERGULDE HALVE MAEN EN DRY STARREN. De letter E is zeer klein tussen de A en de N van MAEN gehakt, en boven de E van STARREN is een liggend streepje (een ’tilde’) als vervanging van de N geplaatst, aldus Ē in plaats van EN.
In 1928 werd, met vier buurhuizen aan de Kolk, de karakteristieke trapgevel afgebroken om plaats te maken voor het Van Gend en Loosgebouw. De gevelsteen bleef echter behouden en kreeg een plek in de nieuwbouw, net als drie andere gevelstenen uit de afgebroken panden, twee tekststenen en een gevelsteen D’ BALCK, alle drie uit 1736.
Tekststeen SI DEVS PRO NOBIS.
Het gebouw van Van Gend en Loos, Nieuwezijds Kolk 26-12. Foto van onbekende maker, gedateerd 28 augustus 1931. © Stadsarchief Amsterdam
In 1994 werd het Van Gend en Loosgebouw afgebroken om plaats te maken voor wat nu het gebouw van het Politiebureau Amsterdam Burgwallen is. In de gevel van dit pand, met een strakke moderne vormgeving, was er geen passende plaats meer om de stenen terug te plaatsen. De VVAG heeft zich tot het uiterste ingespannen om, in ieder geval de steen met de halve maan en de twee tekststenen herplaatst te krijgen. DE VERGULDE HALVE MAEN EN DRY STARRE naast de ingang van het hotel en de twee tekststenen met SOLI DEO GLORIA en SI DEUS PRO NOBIS QUIS CONTRA NOS binnen, achter de balie. Het zijn niet de meest geschikte plekken voor gevelstenen. Maar ja, ze zijn teruggekeerd in de buurt waar ze ooit zaten.
De gevelsteen met D’ BALCK 1736 is ‘zoekgeraakt’… Mocht iemand weten waar deze gevelsteen gebleven is dan gaarne melden aan de VVAG.
Tekst: Onno Boers