Gevelsteen DE VERGULDE WAGEN
Korte Leidsedwarsstraat 69, Amsterdam
Dit pand is één van de weinige overgebleven oorspronkelijke panden van het Leidseplein, al staat het eigenlijk al in de Korte Leidsedwarsstraat. Het heeft een halsgevel met klauwstukken met doorboord bloemmotief, een veel toegepast motief rond 1700. De afsluiting met het segmentvormige fronton was in die tijd al vrij ouderwets en is dan ook niet origineel: het fronton is nieuw gemaakt of herplaatst van elders. Het huis zal een stoep hebben gehad maar die is niet langer aanwezig. De gehele onderzijde is verbouwd ten behoeve van een café.
De gevelsteen voor overschildering.
De gevelsteen toont een reiskoets, getrokken door twee paarden die vanaf de bok gemend worden. In de reiskoets zit een aantal passagiers. De steen (formaat: 55x 110cm) is uit de tweede helft van de 17de eeuw.
Het Leidseplein was het in de Vierde Uitleg (1662) aangelegde wagenplein aan de Leidsepoort. Het was het aankomst- en vertrekpunt van veel (post)koetsdiensten. De koetsen mochten niet de stad inrijden en het plein was dus een 17de-eeuwse ‘Park and Ride’. De steen met de gedetailleerde reiskoets heeft hier zeker mee te maken. Het onderschrift betekent niet dat er toen werkelijk vergulde koetsen rondreden, maar moet eerder opgevat worden als een reclameleus.
Tekst: Onno Boers