Gevelsteen SCHEL HAAS

Hoogte Kadijk 12, Amsterdam

De oud- bewoonster van dit pand vroeg Stadsherstel te zorgen voor ‘haar gevelstenen’. In de ene staat een verwijzing naar de achternaam Schelhaas, de andere steen heeft de enige activistische gevelsteentekst in de stad. De steen met de haas is gehakt door Sjuwke Brinkgreve- Kunst, de vrouw van de geestelijk vader van Stadsherstel, Geurt Brinkgreve.

De tekststeen.

Frontaal- aanzicht van de twee stenen.

De steen van de naam Schelhaas bevat een kleine rebus. Er staat een haas met een bel (een schel) in de hand: ‘schel-haas’. Dit verwijst naar de Neerlandica drs. Wilhelmina Hendrica (Willy) Schelhaas (1927- 2015) die oud eigenaresse van Hoogte Kadijk 12 was.

Naast de haas liggen twee blaadjes sla, een verwijzing naar de grootmoeder van Willy Schelhaas, die ‘Slaa’ heette. De stenen waren een kroon op het werk van Willy: zij had haar woonhuis volledig in authentieke staat laten restaureren

De gevelsteen met de tekst is een pamfletgedicht dat oproept tot vegetarisme.

Voorwaar, voorwaar!
Voer voor Vegetariërs
voorkomt voorzeker
voortgaande vervuiling
voortwoekerende volksziekten
voorspelt vreedzaam
voortbestaan van volkeren

Willy Schelhaas liet de stenen in 1993 aanbrengen in haar woonhuis, dat ze later aan Stadsherstel verkocht. Zij was naast fervent vegetariër ook actief feministe en groot bewonderaar van Amsterdamse monumenten.

Tijdens de onthulling van de stenen op 27 maart 1993, vertelde Willy Schelhaas over haar gedicht, dat de alliteratie haar tijdens de Pinksterdagen van ’92 te binnen schoot. “De alliteratie is de oudste rijmsoort die het Germaans kent”, aldus Schelhaas. De tekst hangt samen met het beeld van de andere steen: “Zoals de dorpsomroeper met zijn klingelende bel aan alle dorpsbewoners aandacht vroeg voor zijn boodschap, roept deze haas (…) alle wereldbewoners op.” Ze verwijst met ‘Voorwaar voorwaar!’ naar de bijbel: Jezus begint met dezelfde woorden zijn oproep om het mensdom te bekeren. De vader van Schelhaas was predikant.

Willy Schelhaas liet voor het onderhoud van haar stenen een geldbedrag na. In 2017 hebben de stenen een opfrisbeurt gekregen. De stenen kunnen nu weer jaren mee en de teksten blijven goed leesbaar.

Tekst: Stadsherstel