De plek van het huidige nr. 15 werd in de 17de-18de eeuw ingenomen door een stal, behorende bij het huidige Kalverstraat 136. In een koop/ verkoopakte van 1646, als de vleeshouwer Jan van Ee het pand aan de Kalverstraat aankoopt, wordt het nog omschreven als: ‘huis en erf in de Kalverstraat, waar ‘het Wapen van Antwerpen’ uithangt’.

Als de erven van Jan van Ee in 1667 het pand verkopen luidt de omschrijving: ‘een huis en erf met een stal daarachter’, in de Kalverstraat bij de Rozenboomsteeg, waar ‘Het Vergulde Lam’ uithangt. Het erf met stal loopt door tot aan de achterliggende Begijnensloot. In een volgende koop/ verkoopakte is het uithangbord met het Vergulde Lam vervangen door een uithangbord met ‘het Vergulde Schaap’. Dit uithangbord was in 1694 kennelijk alweer van de gevel gehaald want in een akte uit dat jaar luidt de omschrijving: huis en erf met een stal daarachter, waar ‘het Vergulde Schaap’ uitgehangen heeft.

De plek van het huidige nr. 15 werd in de 17de-18de eeuw ingenomen door een stal, behorende bij het huidige Kalverstraat 136. In een koop/ verkoopakte van 1646, als de vleeshouwer Jan van Ee het pand aan de Kalverstraat aankoopt, wordt het nog omschreven als: ‘huis en erf in de Kalverstraat, waar ‘het Wapen van Antwerpen’ uithangt’.

Als de erven van Jan van Ee in 1667 het pand verkopen luidt de omschrijving: ‘een huis en erf met een stal daarachter’, in de Kalverstraat bij de Rozenboomsteeg, waar ‘Het Vergulde Lam’ uithangt. Het erf met stal loopt door tot aan de achterliggende Begijnensloot. In een volgende koop/ verkoopakte is het uithangbord met het Vergulde Lam vervangen door een uithangbord met ‘het Vergulde Schaap’. Dit uithangbord was in 1694 kennelijk alweer van de gevel gehaald want in een akte uit dat jaar luidt de omschrijving: huis en erf met een stal daarachter, waar ‘het Vergulde Schaap’ uitgehangen heeft.

De gevelsteen vlak na restauratie in 2009.

Deze omschrijving wordt ook gebruikt in de aktes van 1703- 1724 en 1805. Opvallend is het wel dat vanaf 1724 in de diverse koop/ verkoopaktes de stal niet meer genoemd wordt. Op de Burgerwijkkaart uit 1761 is achter het pand in de Kalverstraat (het huidige nr. 136) duidelijk een groot deel bebouwd tot aan de Begijnensloot. Dit zal de bedoelde ‘stal’ zijn maar die zou dus alleen bereikbaar zijn via het woon/ winkelpand aan de Kalverstraat waar, zoals gebleken is uit de diverse overdrachtsakte een vleeshouwerij gevestigd was. In 1742 was de vleeshouwer B. Martens huurder, hij had drie dienstbodes, 1 koetsje en een inkomen van fl. 3500.-

De gevelsteen in de zijgevel van het huidige pand Gedempte Begijnensloot 15 (de Begijnensloot werd in 1865 gedempt) is uniek; het is de enige Amsterdamse gevelsteen met een ram, duidelijk herkenbaar aan o.a. zijn forse horens.

De herkomst en een datum van inmetseling op deze plek is niet bekend. Van Lennep en ter Gouw (1869) noch Suasso (1875) noemen de steen, pas in de Voorlopige Monumentenlijst (1928) komen we ‘m tegen. Daar staat op pag 158: In den zijgevel een steen (XVII B) (= 2de helft 17de eeuw): schaap en twee (?) sluitstenen met schaapskoppen. Ook Alings (1949) noemt de ram een schaap… De herkomst van de sluitsteen, ingemetseld naast de ram is onbekend.

In mei 2009 kon Wil Abels, in opdracht van de eigenaar, het verwaarloosde reliëf van dikke verflagen ontdoen waardoor de virtuoos gehakte vacht en andere details tevoorschijn kwamen.

Tekst: Onno Boers
Huisonderzoek Hans Brandenburg