Gevelsteen DE VERGHVLDE WAN

Enge Kerksteeg 4, Amsterdam

In deze gave trapgevel, in de stijl van de Amsterdamse Renaissance, zit een gevelsteen met een wan die geflankeerd wordt door twee jaartalstenen met ANNO en 1634.

Een wan is een platte, uit wilgentenen gevlochten, mand waarmee graankorrels en kaf omhoog gegooid werden. Het kaf werd door de wind weggeblazen en het koren viel terug in de wan: ‘het kaf van het koren scheiden’.

De gevelsteen vóór restauratie.

Heel bijzonder aan deze eenvoudige gevelsteen (formaat: 60x 50cm) is het uiterst zorgvuldige beeldhouwwerk waarmee de structuur van de wan is weergegeven. Zelfs specialisten op het gebied van mandenmaken zijn naar Amsterdam gekomen om het patroon te bestuderen.

Het voorvoegsel ‘vergulde’ is, net als bijvoorbeeld de voorvoegsels ‘grote’ en ‘gekroonde’ bij sommige gevelstenen, concurrerend. Men wilde zich onderscheiden van een andere winkelier met een wan in de gevel en gebruikte daarbij superlatieven.

De begane grond van het huis bestond waarschijnlijk een los verhuurde werkplaats. Het zeer ondiepe pand bezat geen eigen trappenhuis: de bovenkamers waren in gebruik als achterkamers bij het huis aan de Warmoesstraat no. 83.

Tekst: Onno Boers