Gevelsteen DE GROOTE WALUIS

Elleboogsteeg (zijgevel Geldersekade 28), Amsterdam

Boven de houten pui van een pakhuis zit een gevelsteen met een op de golven naar links zwemmende walvis. De gevelsteen hoorde bij een traanpakhuis dat in 1609 in de Elleboogsteeg no. 14 gebouwd werd.

De gevelsteen vóór restauratie.

De gevelsteen vóór restauratie. Foto: Frank Lucas

‘De Groote Walvis’ was de naam van een traanpakhuis dat in 1609 in de Elleboogsteeg no. 14 gebouwd werd. Walvistraan werd uit het spekvet gekookt en in de 17de eeuw meestal gebruikt voor lampolie en zeep.

Het pakhuis werd vanaf 1900 gebruikt door fa. Thijssen, een firma in verpakkingsglas die al sinds eind 18de eeuw op dit deel van Gelderse Kade werkzaam was. In de loop van de vorige eeuw stond de bedrijfsruimte op instorten en werd in 1983 gesloopt. Bij de nieuwbouw ter plekke uit 1984 is de gevelsteen (formaat: 50x 72cm) met de monsterachtige walvis in de zijgevel herplaatst.

In 2020 heeft Jan Hilbers deze gevelsteen gerestaureerd en in kleur gezet. De steen was daarvoor uit de gevel gehaald. Daarna is hij dieper in de steeg weer in de muur gezet.

Tekst: Dorrit van de Laarschot