In de portiek van een vrijstaand huis in Buitenveldert is de gevelsteen DE BLAUWE HAAN AO 1731 te zien. Aan de andere zijde van het portiek zien we de gevelsteen D SWARTE HEN met aan weerszijden van het onderschrift het jaartal 17 43.

De gevelsteen ingemetseld in de Dusartstraat. Foto Onno Boers

Om met de SWARTE HEN te beginnen. De herkomst van de steen (formaat 55x 60cm), met een naar links gewende, staande kip, op een grondje met rechts wat gewas, is niet bekend. Lang zat de steen in een binnenmuur van timmerbedrijf Camp en Temme in de Dusartstraat no.14 (in de Pijp). Door een bevriende makelaar werd hij in 1988 aangeboden aan de bewoners van De Cuserstraat.

Over de gevelsteen DE BLAUWE HAAN is meer bekend. De huisnaam DE BLAUWE HAAN komt al voor in een koop/ verkoopakte van 1612, als mr. Anthonis Jansz een huis en erf, met nog een woning daarachter, in de Sint Nicolaasstraat verkoopt en Jan Pieterz. van Doreslaer de nieuwe eigenaar wordt.

In 1687 verkopen de erven van Jan Pietersz. het pand en de achtergelegen woning met een uitgang naar de Geertruidensteeg en Stephen Hendriksz, bakker van beroep, wordt de nieuwe eigenaar en bewoner.

Hij zal zeker het begane grond gedeelte ingericht hebben als bakkerij met gemetselde ovens, deegtobbes en kneedtafels en uiteraard een verkoopruimte. Vanwege deze bakkerij hoeft het ons niet te verwonderen dat tot het begin der 19de eeuw bakkers eigenaren en gebruikers van het pand waren.

De huisnaam DE BLAUWE HAAN bleef in alle koopaktes genoemd en het jaartal 1731 op de gevelsteen zal te maken hebben met een verbouwing door meester bakker Evert Jaspersz. die in dat jaar voor fl. 1000.- contant, de nieuwe eigenaar werd. In het register van de Personele Quotisatie (1742) wordt hij als eigenaar genoemd; hij had 2 dienstbodes en gold met een inkomen van fl. 1500,- als halve kapitalist.

Als in 1748 de erven van meester-bakker Evert Jaspersz het pand verkopen blijkt uit de verkoopprijs van fl.6400,- dat in 1731 een fikse verbouwing c.q. vernieuwing heeft plaats gevonden. De nieuwe eigenaar, Hendrik Scholten, beroep wordt niet genoemd, verkoopt in 1752 het pand met DE BLAUWE HAAN in de gevel aan Barend Wienken, alweer een bakker.

Hoe het pand dat meester-bakker Evert Jaspersz in 1731 vernieuwde er uitzag weten we niet, oude afbeeldingen zijn niet bekend. De Voorlopige Monumentenlijst (1928) vermeld: “Halsgevel, steen haan” en Alings (Amsterdamsche Gevelstenen, 2de druk, 1949) schrijft: “De Blauwe Haan stond tot 1944 in de Sint Nicolaasstraat en geeft een afbeelding van de steen. Hij vermeldt niet dat het pand in 1944 uitbrandde en dat de steen ‘zoekraakte’.

In een artikel in Het Nieuws van de Dag (9 juli 1994) onthult ondergetekende dat de gevelsteen DE BLAUWE HAAN een tijd in een café-kelder heeft gelegen, later als decoratie in een makelaarskantoor stond en in 1965 een plek kreeg in het portiek van de villa De Cuserstraat 13.

___________________________

Tekst: Onno Boers
Huisonderzoek: Hans Brandenburg
Omgevingsfoto: Anthonie Kolder