Bij het ontpleisteren van Kalkmarkt 13 kwam een zwaar verminkte gevelsteen te voor- schijn. Herkenbaar was het jaartal 1592 en op de zeer afgesleten gevelsteen werd een afbeelding van een zogenaamd waterschip aangetroffen. Een waterschip werd in de 17de eeuw hoofdzakelijk gebruikt door de Amsterdamse bierbrouwerijen. De vervuiling van de Amsterdamse grachten was dusdanig dat het grachtenwater niet meer door de brouwerijen kon worden gebruikt. Daarom bouwde men waterschepen die schoon water uit de Vecht naar Amsterdam brachten.

Het schip was een platbodem met een stop in de bodem die de Vecht opvoer tot bij Weesp. Daar ging de stop eruit en liet men de boot vollopen tot een decimeter onder de boord. Terug in Amsterdam werden de boten door vrouwen geleegd met behulp van een ‘galg’, een hefboom met een wateremmer aan de boom.

De gevelsteen vóór restauratie.

Het jaartal 1592 in de rechterbovenhoek toont dat deze steen een vroeg voorbeeld is van een zwervende gevelsteen. Het Waalseiland werd namelijk pas in de jaren 1644/ 1645 aangelegd. De steen is dus ooit ergens anders vandaan gekomen.

De originele steen is geconserveerd en binnen in het pand geplaatst. De gevelsteen die nu in de gevel zit, is een reconstructie, gehakt door Hans ’t Mannetje (1944- 2016). In 2024 heeft Wil Abels deze steen gerestaureerd en opnieuw in kleur gezet.

Tekst: Onno Boers