Gevelsteen D.V. GARST BROODE IOANNES 6 VR 8 EN 9
Binnen Brouwersstraat 22, Amsterdam
Op deze gevelsteen uit 1741 is het Bijbelverhaal van de eerste wonderbaarlijke brood- en visvermenigvuldiging afgebeeld. We zien Jezus (met stralenkrans) met een groot aantal volgelingen. In het midden staat een jongen bij een mand met brood. Naast de mand liggen twee vissen. In 1741 woonde Wessel Brummer hier. Hij was bakker van beroep en heeft de voorstelling ongetwijfeld gekozen als ‘reclamebord’ voor zijn bakkerij.
De gevelsteen vóór restauratie. Foto: Onno Boers
De gevelsteen na schoonmaak door Jan Hilbers in 1994
De gevelsteen in 1994, na overschildering door Jan Hilbers met Bentheimkleurige verf.
In het verhaal verricht Jezus een aansprekend wonder: hij deelt vijf broden en twee vissen tot er eten genoeg is voor een menigte van wel vijfduizend volgelingen. Er blijven zelfs twaalf manden brood over.
De voorstelling wordt links en rechts omlijst door s-vormige voluten met acanthusbladversiering, uitlopend op de bredere onderplint. Het onderschrift is D.V. GARST BROODE IOANNES 6 v 8 en 9 1741. D.V. betekent Deo Volente, zo God het wil. Garst broode is gerstebrood en (Ioannes 6 v 8 en 9) verwijst naar de passage in de Bijbel met het verhaal over het wonder.
Detail van de gevelsteen.
In 1994 is de gevelsteen door Jan Hilbers ontdaan van tientallen lagen verf; de steen was jarenlang mee geverfd als de raamkozijnen geschilderd werden. De details van het reliëf waren onder de verflagen onzichtbaar geworden, maar dankzij de dikke verflaag was de steen wel goed beschermd gebleven tegen weersinvloeden. Bij het schoonmaken kwamen de fijne details ongeschonden tevoorschijn.
Omdat er bij de schoonmaak geen sporen van een oorspronkelijke beschildering werden gevonden, is besloten het reliëf slechts in een dunne laag Bentheimkleurige (zandkleur) verf over te schilderen.
Wil Abels tijdens de restauratie in 2022. Foto © Stadsherstel
Echter in 2022 is er, door Stadsherstel (eigenaar van het pand) besloten om de steen kleur te geven. Dit is dankzij de inzet van de VVAG en de Vrienden van Stadsherstel ook gebeurd. Wil Abels heeft de klus daarop uitgevoerd en het resultaat mag er zijn!
Een vergelijkbare voorstelling, maar minder gedetailleerd is te vinden op Binnen Dommerstraat 13.
Tekst: Onno Boers
Huisonderzoek: Hans Brandenburg