Deze 17de- eeuwse gevelsteen toont een beer die met een halsband aan een boom vastgebonden is; in zijn rechter-klauw houdt hij een vrucht. De beer is een verwijzing naar de naam van de straat, verder is de voorstelling niet goed te duiden. De Berenstraat dankt zijn naam aan de huidenhandel en de leerlooierijen die in de 17de eeuw in dit deel van de Jordaan gevestigd waren. Er werd ook gehandeld in berenhuiden.

In 1949 werd de steen (formaat: 60x 60cm) aangetroffen in de achtergevel van het pand en werd toen ((volgens een notitie van H. Alings op de achterkant van een foto in de collectie van het KOG) verplaatst naar de voorgevel, boven het fries in de in 1864 gebouwde pui. De pui is neo- gotisch; een 19de- eeuwse bouwstijl die teruggrijpt op de middeleeuwse gotiek. Toen er in 2002 toch al een steiger tegen het pand stond, kon meteen ook de gevelsteen door Jan Hilbers gerestaureerd worden en werd hij ook, op basis van sporen van de originele kleuren, opnieuw in kleur gezet. Het resultaat ziet er erg mooi uit.

De restauratie van de gevelsteen is eigenlijk voortgekomen uit een ander VVAG- project. Eind 2002 werd de VVAG benaderd door de familie Van Lith met het verzoek het herstel van de deurbekroning van hun pand in de Berenstraat ter hand te nemen. Het betrof het 19de- eeuwse houten bovendeurstuk met de zeilende driemaster ‘Amsterdams Welvaren’.

Het grenenhouten reliëf verkeerde in goede staat, met slechts een brede krimpnaad in het bovendeel. Wel zat het geheel rommelig onder een dikke verflaag met een blauwige lucht en groene golven onder het schip. Na zorgvuldig afkrabben van de verf kwamen de minutieuze details van gedraaid touwwerk en kleine katrolletjes te voorschijn. In overleg met de opdrachtgevers heeft Jan Hilbers het geheel zeer terughoudend geschilderd met weglating van blauw voor de achtergrond.

Het Nederlandse schip ‘Amsterdams Welvaren’ werd in 1781, tijdens de Amerikaanse vrijheidsoorlog door de Engelse marine gekaapt op verdenking van wapentransport naar Amerika. Het schip werd opgebracht naar een Ierse haven, maar verging op de Ierse kust voordat het de haven bereikte. De verzekeringssom werd aan de ‘nieuwe’ Engelse eigenaren uitbetaald.

Een van hen, John Warder, een Quaker wenste uit overtuiging geen voordeel te trekken uit een oorlogsvoorval, en gaf zijn aandeel van 1800 pond sterling in beheer bij een administratiekantoor, welk op zoek ging naar de Nederlandse rechthebbenden.

Om een lang verhaal kort te maken, in 1828 wordt in de Berenstraat de eerste Nederlandse bewaarschool gesticht. In 1864 kreeg het schooltje de huidige neogotische gevel met op de top een smeedijzeren zeiljacht (d’Ailly, Historische Gids 1974). De initialen van John Warder zijn opgenomen in de deuromlijsting.

___________________________

Tekst: Onno Boers
Omgevingsfoto: Frank Lucas