Gevelsteen met drie ooievaars

Basisweg 10, Amsterdam

De gevelsteen met de 3 ooievaars boven ingang van het kantoorpand Stichting Sociaal Fonds Bouwnijverheid aan de Jodenbreestraat.
© Stadsarchief Amsterdam

Een apart geval van een gevelsteen die ver van z’n oorspronkelijke plek terecht is gekomen, is het vroeg zeventiende-eeuwse reliëf met drie ooievaars, dat nu de gevel siert van het kantoor van het voormalige Sociaal Fonds Bouwnijverheid (SFB) aan de Basisweg 10, in het Amsterdamse Westelijk Havengebied.

In Ons Amsterdam van maart 1960 beschrijft A.W. Alings deze steen die hij in 1958 aangetroffen had in de achtergevel van Jodenbreestraat 8-10, het toenmalige kantoor van het SFB. Op zijn verzoek kregen de ooievaars een plek in de voorgevel en werd tevens het reliëf schoongemaakt en gepolychromeerd.

Toen het SFB in 1974 verhuisde naar een, door architectenbureau Oyevaar, Stolle en Van Gool gebouwd, nieuw kantoorpand in Westpoort, verhuisde de gevelsteen met de drie ooievaars jammer genoeg mee naar deze onhistorische locatie.

Het erf op het oude adres in de Jodenbreestraat werd in 1605 door Egbert Sturck gekocht en bebouwd en als we weten dat een ooievaar in het Oudnederlands ook wel storc werd genoemd, is de voorstelling op de steen verklaard.

Dat hij hier een woning liet bouwen blijkt uit een latere acte van verkoop door zijn weduwe van een huis “staende ende gelegen op de Breestraat aan de zuidzijde, daer de Dry Ooievaars in de gevel staan”. In 1606 verrees op het noordelijke buurerf het pand waar van 1639 tot 1658 Rembrandt zou komen te wonen.

Tekst: Onno Boers