Wapensteen FONTAINE HOFFIE

Valeriusstraat 198, Amsterdam

Een wapensteen die afkomstig is van het Fontainehofje, Keizersgracht no. 47- 63. De rijk versierde marmeren steen (formaat: 105x 190cm) draagt het alliantiewapen van de stichters van het hofje. Het linker wapen is van een man,  het rechter is ovaal, en dat is van een getrouwde vrouw of weduwe. Van een ongetrouwde vrouw (dochter of zus) zou het een ruit zijn. Op de brede onderplint staat, geflankeerd door ANNO 1754, de tekst:

GESTIGT DOOR VROUWE PETRONELLA CALKOEN
WED DE ED HEER MR IOAN FONTAINE, IN SYN
ED LEVEN SCHEPEN EN RAAD, DESER STAD.

Bouwtekening uit 1754 van de voorgevel van het Fontaine Hofje. © Stadsarchief Amsterdam

Het Fontainehofje is in 1753 bij testament gesticht door Petronella Calkoen (1680- 1753), weduwe van Mr. Joan Fontaine (1682- 1731), naar wie het hofje is genoemd. Het bestond uit zes huisjes met beneden en bovenwoning aan een bestrate plaats en nog twee woningen aan het eind van een bloementuin, verscholen achter het huis Keizersgracht 47- 63. In dit huis met een deftige opgang, bevond zich de regentenkamer en de woning van de opzichteres. De ingang van het hofje was daaronder. Het was bestemd voor Petronella´s personeel, dat zo tot het graf verzekerd was van een gratis onderkomen en er werd zelfs een soort bestaansminimum in stand gehouden.

Toen op de Keizersgracht het nieuwe gebouw van St. Johannes de Deo kwam, is het huis en het hofje afgebroken. Maar de pomp en de wapensteen uit het front van het grachtenhuis, gingen mee naar het ‘nieuwe’ Fontainehof in de Valeriusstraat, dat in 1913 gebouwd door de gebroeders Van Gendt A.L. Zn. werd. De pomp kreeg een plaatsje in de tuin en de oude wapensteen werd ingemetseld in de buitenmuur.

Petronella liet uit haar huwelijk met Joan Fontaine geen kinderen na. Een van hun twee kinderen stierf vlak na de geboorte. En na de dood van Joan in 1731 verloor Petronella in 1736 ook haar toen 15 jarige dochter. Haar nalatenschap ging naar haar neven Calkoen, die ook de eerste regenten werden. In de 18e eeuw genoot Petronella, die veel belangstelling had voor het bereiden van voedsel, enige bekendheid met haar recepten en middeltjes tegen verschillende kwalen.

De Stichting Het Fontainehofje is nog steeds in handen van de familie Calkoen, afstammelingen van de stichtster.

Tekst: Onno Boers