Gevelsteen ORANGIEN
Moddermolenstraat 1, Amsterdam
De gevelsteen met het wapen van Prins Maurits zit aan de Raamgracht, zijgevel Moddermolenstraat. Het jaartal 1752 langs de bovenrand werkt een beetje verwarrend. De huisnaam ‘het Wapen van Orangien’ wordt al in 1610 in een koopakte genoemd. Dit betreft dan een huis en erf op de hoek van de Sint Antoniesbreestraat en de Moddermolensteeg. Deze plek wordt sinds de aanleg van de Metro- Oostlijn ingenomen door de doorgang vanaf de Breestraat via het Pentagon, een bouwblok van architect Aldo van Eijck, naar de Raamgracht.
Wapen van Maurits. Midden boven op een banderol zijn geslachtsspreuk. Midden onder in een cartouche de Oranjeboom met zijn lijfspreuk. Gravure van anonieme maker uit 1610 – 1624. © Rijksmuseum Amsterdam
Het pand genoemd in 1610 wordt in 1752 vernieuwd, de gevelsteen, de huisnaam immers, bleef behouden en kreeg een plek in de zijgevel aan de Moddermolensteeg. Het jaartal 1752, het jaar van de nieuwbouw werd toegevoegd.
Op de, in laag reliëf uitgevoerde gevelsteen is het wapen van Prins Maurits, zoon van Willem van Oranje, (Dillenburg 1567- Den Haag 1625) weergegeven, gekroond door de gravenkroon, want pas in 1618 erfde hij de titel Prins van zijn halfbroer Filips Willem. De steen is dus te dateren voor 1618 en dat klopt met de, bovengenoemde oudste akte.
Het schild is opgehangen aan een zijtak van een dikkere stam en herinnert aan het devies van Maurits :
TANDEM FIT SURCULUS ARBOR
(Eens wordt de stek een boom)
Dank zij de welwillende medewerking van Woningbouwvereniging Stadgenoot kon op 6 november 2017 de gevelsteen z’n nieuwe, opvallende plek krijgen. Stadgenoot bedankt!
Tekst: Onno Boers