Het gemaal ‘Sloten’ (Akergemaal) is een elektrisch poldergemaal dat water uit de Slotervaart, via een buis omhoog pompt naar de Ringvaart van de Haarlemmermeer. In de gevel van dit gemaal is, onder de naam van het gemaal, deze wapensteen ingemetseld die afkomstig is van het in 1957 afgebroken oude raadhuis van de gemeente Sloten, dat aan de Velserweg 41- 43 in Sloterdijk stond.

Het wapen van Sloten werd op 26 juni 1816 aan de gemeente Sloten toegekend. De gemeente werd in 1921 bij de gemeente Amsterdam gevoegd waardoor het wapen sindsdien niet langer in officieel gebruik is. Omdat er voor 1800 binnen de gemeente Sloten dus eigenlijk drie aparte dorpen (bannen/ rechtsgebieden): Sloten, Sloterdijk en Osdorp, plus het ‘grondgebied Vrije Geer’ lagen, zijn voor deze vier de volgende symbolen opgenomen in dit wapen:

De ster van Sloterdijk zou wijzen op de relatie met Haarlem, waar in het stadswapen vier van dergelijke sterren voorkomen, echter op een rode achtergrond. De Vrije Geer was een driehoekig stuk land in Sloten dat een aparte status had, dus de driehoek is een adequate weergave hiervoor. De symbolen van Sloten en Osdorp zijn echter waarschijnlijk fantasieën, want de herkomst van de naam van het dorp Sloten heeft geen relatie met hangsloten, maar mogelijk met her riviertje de ‘Sloot’ of ‘Slochter’. Ook de os voor Osdorp is ‘bedacht’, want Osdorp is een verbastering van ‘Oostdorp’ of ‘Okesdorp’ en dat heeft niets met ossen (gecastreerde runderen) te maken. Overigens had het voormalige stadsdeel Osdorp (1981- 2010) een logo met de kop van een os op zijn briefpapier en op de vlaggen.

Het raadhuis van Sloten (tot 1921) stond te Sloterdijk. Hierin zat al een gevelsteen met dit wapen. Het raadhuis in die vorm dateerde van na circa 1859, toen een groot deel van het dorp, inclusief het raadhuis, door brand werd verwoest. Of de huidige wapensteen bij de herbouw van het raadhuis (na 1859) herplaatst is of dat deze al ouder is, is verder niet bekend.

Tussen 1921 en 1942 was dit gebouw een hulpsecretarie van de gemeente Amsterdam. In 1957 is het rijtje huizen aan de westkant van de Velserweg, inclusief het voormalige raadhuis, gesloopt bij de verbreding van de overweg. De rest van de bebouwing aan de westkant van de Velserweg is gesloopt in 1962 voor de aanleg van het dijklichaam van de Einsteinweg (nu Ringweg A10-West) naar de Coentunnel.

Op enig moment, wellicht bij de sloop van het oude raadhuis, is de gevelsteen verhuisd naar het Akergemaal, nabij het dorp Sloten. Dit gemaal is in gebruik genomen in 1952, ter vervanging van het Gemaal Kostverloren aan de Baarsjesweg, dat daarna is gesloopt. Het Akergemaal zorgt voor de bemaling van de Sloterpolder, met daarin de Sloterplas en de Westelijke Tuinsteden ten oosten van de Osdorperweg. Sinds 1991 heeft de iets verderop gelegen Molen van Sloten een deel van deze taak overgenomen.

Op een foto uit 1953 heeft het Akergemaal nog geen wapensteen. Waarschijnlijk is deze in 1957 geplaatst na de sloop van het oude raadhuis. De gevelsteen mag overigens wel een schilderbeurt ondergaan, want de kleuren zijn sterk verbleekt.

Met dank aan:
Erik Swierstra, Werkgroep Historie Sloten- Oud Osdorp